fisiologia

iz. Izaki bizidunen ehun eta organoen propietate eta funtzioak aztertzen dituen biologiaren atala (aztertzen duen erreinuaren arabera, animali fisiologia edo landare-fisiologia esaten zaio).
Fisiologia esperimentalaren sortzailea A. Haller izan bazen ere, A. Lavoisier izan zen Fisiologia modernoaren aitzindaria; honek, bizidunek oxigenoa hartzen dutela eta karbono dioxidoa, ur-lurrina eta beroa kanporatzen dutela, eta bizia beraz, "errekuntzaren ondorio" dela frogatu zuen. XIX. mendean Bernard, Du Bois-Reymond eta beste hainbat fisiologoren eskutik aurrerapauso handiak eman zituen fisiologiak. Fisiologia esperimentaletik organismo osoari dagozkion oinarrizko mekanismo fisiko eta kimikoak aztertzera iragan zen (fisiologia orokorra), organo jakin bati dagozkionak (fisiologia pulmonarra, sentsoriala, etab.), ehun eta zelulei dagozkienak (fisiologia zelularra). Fisiologia konparatuak, bestalde, organo jakin batek animali mota desberdinetan dituen funtzioak aztertzen ditu, eta animali erreinuko indibiduo-multzoaren fisiologia eraentzen duen oinarrizko legea aurkitzea da bere helburua.
XX. mendean ikerketa-lan ugari egin da landare-fisiologiaren esparruan, besteak beste, fotosintesia, nutrizioa, uraren zirkulazioa eta disolbatutako substantziena, arnasketa, hazkundea eta garapena (hormona begetalak), ugalketa (loratzea, ernalketa) eta beste hainbat gairen ingurukoak.



Atzera